การบังคับคดี
เมื่อศาลปกครองได้มีคำพิพากษาในคดีใดแล้ว คำพิพากษานั้นมีผลผูกพันคู่กรณีที่จะต้องปฏิบัติตามคำบังคับนับแต่วันที่กำหนดในคำพิพากษาจนถึงวันที่่คำพิพากษานั้นถูกเปลี่ยนแปลง แก้ไข กลับ หรืองดเสียและในกรณีที่เป็นคำพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้น ให้รอการปฏิบัติตามคำบังคับไว้จนกว่าจะพ้นระยะเวลาการอุทธรณ์หรือในกรณีที่มีการอุทธรณ์ให้รอการบังคับคดีไว้จนกว่าคดีจะถึงที่สุด ตามมาตรา 70 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ.2542 และมาตรา 77 (3) แห่งพระราชบัญญัติเดียวกัน กำหนดให้สำนักงานศาลปกครองโดยสำนักบังคับคดีปกครองมีอำนาจหน้าที่ดำเนินการบังคับให้เป็นไปตามคำบังคับของศาลปกครอง
ข้อพิจารณา
1. กรณีที่ศาลปกครองมีคำบังคับตามมาตรา 72 วรรคหนึ่งแล้ว ถ้าคู่กรณีฝ่ายที่ต้องปฏิบัติตามคำบังคับของศาล ได้ปฏิบัติตามคำบังคับโดยถูกต้องครบถ้วนแล้วก็จะไม่มีการบังคับคดีต่อไป แต่หากไม่ได้ปฏิบัติให้เป็นไปตามคำบังคับของศาลเลย/ปฏิบัติเพียงบางส่วน/ปฏิบัติล่าช้า เกินกว่าระยะเวลาที่ศาลกำหนดไว้ในคำบังคับ ก็จะต้องมีการบังคับคดีให้เป็นไปตามคำบังคับของศาล
2. การบังคับคดีตามคำบังคับของศาลปกครอง ให้นำบทบัญญัติว่าด้วยการบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลมเท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับพระราชบัญญัตินี้และหลักกฎหมายทั่วไปว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง
3.กรณีที่ศาลปกครองมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้เพิกถอนกฎ ให้มีการประกาศผลแห่งคำพิพากษาดังกล่าวในราชกิจจานุเบกษา และให้การประกาศดังกล่าวมีผลเป็นการเพิกถอนกฎนั้น
4. กรณีที่ศาลปกครองมีคำบังคับให้ผู้ใดชำระเงินหรือส่งมอบทรัพย์สินตามคำพิพากษาหรือให้บุคคลกระทำหรือละเว้นกระทำอย่างใดเพื่อให้เป็นไปตามกฎหมาย ถ้าผู้นั้นไม่ปฏิบัติตามคำบังคับดังกล่าว ศาลปกครองอาจมีคำสั่งให้มีการบังคับคดีแก่ทรัพย์สินของบุคคลนั้น โดยให้นำบทบัญญัติว่าด้วยการบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลม ในกรณีที่ศาลปกครองออกหมายบังคับคดีตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินการยึด อายัดทรัพย์สิน หรือขับไล่รื้อถอน
5. กรณีที่ศาลปกครองมีคำบังคับอื่น ๆ เช่น เพิกถอนคำสั่งหรือสั่งห้ามการกระทำทั้งหมดหรือบางส่วน ให้หัวหน้าหน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐที่เกี่ยวข้องปฏิบัติตามหน้าที่ภายในเวลาที่ศาลปกครองกำหนด หรือให้ถือปฏิบัติต่อสิทธิหรือหน้าที่ของบุคคลที่เกี่ยวข้อง สำนักบังคับคดีปกครองจะติดตามและบังคับให้เป็นไปตามคำบังคับของศาลปกครอง
6. ถ้าปรากฏว่าหน่วยงานทางปกครอง/เจ้าหน้าที่ของรัฐ ไม่ได้ปฏิบัติตามคำบังคับของศาลปกครองให้ถูกต้องครบถ้วน/ปฏิบัติล่าช้า ศาลปกครองมีอำนาจดำเนินการดังนี้
– มีคำสั่งให้หน่วยงานทางปกครอง/เจ้าหน้าที่ของรัฐ ชำระค่าปรับต่อศาลปกครองตามจำนวนที่เห็นสมควร ครั้งละไม่เกิน 50,000 บาท
– แจ้งผู้บังคับบัญชา/ผู้กำกับดูแล/ผู้ควบคุม/นายกรัฐมนตรี เพื่อดำเนินการตามหน้าที่ หรือสั่งการลงโทษทางวินัยต่อไปและแจ้งผลให้ศาลปกครองทราบ