หน่วยงานทางปกครองประเภทรัฐวิสาหกิจ

“รัฐวิสาหกิจ” ตามพ.ร.บ.วิธีการงบประมาณ พ.ศ.2561 หมายถึง องค์การของรัฐบาล หรือหน่วยงานธุรกิจที่รัฐบาลเป็นเจ้าของ หรือบริษัทจำกัด หรือบริษัทมหาชนจำกัดที่ส่วนราชการมีทุน (ผู้ถือหุ้น) รวมอยู่ด้วยเกินกว่าร้อยละห้าสิบ
รัฐวิสาหกิจในประเทศไทยมี 3 รูปแบบ
1️⃣รัฐวิสาหกิจที่ตั้งขึ้นโดยพระราชบัญญัติ เช่น
  • การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย, การไฟฟ้านครหลวง, การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
  • การประปานครหลวง, การประปาส่วนภูมิภาค
  • การรถไฟแห่งประเทศไทย, การท่าเรือแห่งประเทศไทย
  • การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
  • การกีฬาแห่งประเทศไทย
  • สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล
2️⃣ รัฐวิสาหกิจที่ตั้งขึ้นโดยพระราชกฤษฎีกา เช่น
  • องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ
  • องค์การสวนพฤกษศาสตร์
  • องค์การจัดการน้ำเสีย
  • องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร
  • องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้
  • สถาบันการบินพลเรือน
3️⃣ รัฐวิสาหกิจที่ตั้งขึ้นอยู่ในรูปแบบของบริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัด เช่น
  • บริษัท ขนส่ง จำกัด
  • บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด
  • บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด
โดยหลักแล้วรัฐวิสาหกิจที่ตั้งขึ้นโดยพระราชบัญญัติและรัฐวิสาหกิจที่ตั้งขึ้นโดยพระราชกฤษฎีกาเท่านั้น ที่เป็นหน่วยงานทางปกครอง
ส่วนรัฐวิสาหกิจที่ตั้งขึ้นอยู่ในรูปแบบของบริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดนั้น อาจเป็นหน่วยงานทางปกครองได้ ถ้าได้รับมอบหมายให้ใช้อำนาจทางปกครองหรือให้ดำเนินการทางปกครอง